İşitme kayıplı üniversitelilerin izolasyon sorununun çözümü için koklear implant önerisi

İSTANBUL (AA) İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Hülya Göçmenler, sosyal izolasyon problemi yaşayan işitme kayıplı üniversite öğrencilerinin koklear implant desteğiyle sorunlarının büyük ölçüde ortadan kalktığını bildirdi.

İstanbul Medeniyet Üniversitesi'nden yapılan yazılı açıklamada konuya ilişkin görüşleri yer alan Göçmenler, verilere göre Türkiye'de eğitim alan engelli öğrenci sayısının giderek arttığını, bu sayının yükseköğretim programlarında 51 bin 647'yi bulduğunu anlattı.

Üniversitedeki öğrencilerin 14 bin 955'inin fiziksel engelli, 8 bin 735'inin görme engelli, 3 bin 760'ının da işitme engelli olduğunu aktaran Göçmenler, Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) engelli grubundan olanları eğitim hayatına daha fazla katmayı hedeflediğini aktardı.

Göçmenler, işitme engellilerin eğitim hayatlarında yaşadığı sorunların başında "konuşmaları anlayamama probleminin" geldiğini kaydederek, şu ifadeleri kullandı:

"Bu nedenle sosyal izolasyon problemi yaşayabiliyorlar. İşitme kayıplı kişiler için koklear implant kullanımı konuşmayı anlama problemini büyük ölçüde ortadan kaldırıyor. Koklear implantla beraber dil ve konuşma gelişimini etkileyen başka faktörler de var. Bu faktörler arasında işitme kaybının başladığı yaş, işitme kayıplı süre ve işitme cihazı kullanım süresi gibi kriterler bulunuyor. İşitme kayıplı kişiler için konuşmayı anlama becerisine etki eden en önemli faktör ortam gürültüsüdür."

"İşitme kayıplı öğrenciler, hocalar arasında farkındalığın artmasını istiyor"

Dr. Hülya Göçmenler, işitme kaybının rehabilite edilmezse öğrencilerde dışlanmışlık hissi yarattığını, bu durumun akademik başarıyı da olumsuz etkilediğini belirterek, yapılan araştırmalarda bu öğrencilerin kendileri için şu çözüm önerilerini belirttiğini aktardı:

"İşitme kayıplı öğrenciler, özellikle sınav dönemlerinde amfi sınıflarda yapılan duyuruların tahtaya yazılmasını, derslerin görsel ve yazılı materyallerle desteklenmesini, hocalarının beden dillerini daha aktif kullanmalarını, ses şiddetini ve düzeyini yükseltmelerini, derste tane tane konuşmalarını istiyorlar. Derslerde ses kaydı alınmasına izin verilmesinin, hocaların, konuşmaları direk koklear implant kullanıcılarının ses işlemcilerine aktaran yaka mikrofonu kullanmalarının ve durumlarına ilişkin farkındalığın önemine vurgu yapıyorlar."

Göçenler, işitme kayıplı öğrencilerin konuşulanları anlayamadıklarında bunu hocalarına veya arkadaşlarına iletmekte çekingenlik yaşadığını bildirdi.

"İşitme kayıplı öğrenciler daha bilinçli ve talepkar olmalı"

Gülya Göçmenler, işitme kayıplı öğrenciler için hocaların yaka mikrofonu kullanması, okulların onların ihtiyaçları gözetilerek dizayn edilmesi, ses sisteminin güçlü olması gerektiğini anlattı.

Göçmenler, "İşitme kayıplı öğrenciler akademik başarılarını ve sosyal ilişkilerini geliştirmeleri için üniversitedeki engelli birimini daha aktif kullanmalı, kendi hakları konusunda daha bilinçli ve talepkar olmalı. Yaşadıkları sorunlar karşısında çözüm odaklı bir anlayışı benimseyerek araştırma becerilerini artırmalı. Sosyal çevreleri ve hocaları ile iletişim kurma ve kendilerini ifade etme konusunda daha cesaretli olmalı. Her iki kulağında işitme cihazı/koklear implant kullanmalı." ifadelerini kullandı.